Биыл нaурызды&#1187 сo&#1187ындa Т&#1241жікстaн билігі eлдeгі &#1179ыздaр мeн &#1241йeлдeргe aрнaп киім киюді&#1187 стaндaрттaрын eнгізді. &#1178&#1201жaттa &#1179ыздaр мeн &#1241йeлдeрді&#1187 &#1179aй жeргe, &#1179aй кeздe нe киіп, нe кимeугe бoлaтыны aны&#1179 к&#1257рсeтілгeн. Б&#1201л стaндaрт тым aшы&#1179 киімдeрді, сoндaй-a&#1179, гaлoш пeн &#1179aрa т&#1199сті тым жaбы&#1179 киімдeрді киюгe жол бермейді. Сонымен &#1179атар, &#1199лгілерді&#1187 басым б&#1257лігінде &#1201лтты&#1179 на&#1179ышта&#1171ы киімдерге, ою-&#1257рнектер мен &#1241шекейлерге баса назар аударыл&#1171ан.

Б&#1201л &#1179&#1201жат ресми бекітіліп, &#1241лемдік БА&#1178-&#1179а жариялан&#1171алы бері &#1179аза&#1179станды&#1179 о&#1179ырмандар да б&#1201л та&#1179ырыпты &#1179оз&#1171ай бастады. &#1240леуметтік желілерде б&#1201&#1171ан &#1179атысты пікір жаз&#1171андарды&#1187 бір сыпырасы «тамаша, бізге де осындай стандарт &#1179ажет» десе, енді бір тарап м&#1201ндай стандарттарды «адам &#1179&#1201&#1179ы&#1171ын шектеу» деп ба&#1171алады.

Осы орайда Tengrinews.kz тілшісі мамандарды&#1187 пікіріне &#1179&#1201ла&#1179 асты.

«Киімді за&#1187мен емес, жаймен кигізу керек»

&#1178аза&#1179станны&#1187 е&#1187бек сі&#1187ірген &#1179айраткері, «Ерке-н&#1201р» с&#1241н &#1199йіні&#1187 директоры, модельер Фарида Мерхамит&#1179ызыны&#1187 айтуынша, м&#1201ндай т&#1241жірибе &#1241лемні&#1187 бір&#1179атар елінде бар. Я&#1171ни, &#1201лтты&#1179 на&#1179ышта&#1171ы киімдерді тек сахналы&#1179 емес, к&#1199нделікті киетін киімге айналдыр&#1171ан елдер жетерлік ж&#1241не сол елдерді&#1187 т&#1241жірибесіне с&#1199йенуге &#1241бден болады.

© instagram.com/aya_bapani

«&#1240р &#1201лт&#1179а &#1257з &#1201лтыны&#1187 киімі &#1241рдайым жарасып т&#1201рады. Б&#1201л стандартты&#1187 да бастап&#1179ы ма&#1179саты сонда бол&#1171ан деп ойламын. &#1178аза&#1179станда да &#1241йелдер &#1201лтты&#1179 на&#1179ышта&#1171ы киімдерді к&#1199нделікті киюге да&#1171дыланса жа&#1179сы болар еді. Дегенмен, за&#1187мен немесе стандарттармен к&#1199штеу д&#1201рыс деп айта алмаймын, к&#1199штеуге болмайды. Еуропалы&#1179 стильде киініп &#1199йреніп &#1179ал&#1171ан ел &#1199шін бірден стандартта&#1171ы киімдерге к&#1257шу &#1179иыныра&#1179 болады. Сонды&#1179тан, б&#1201л да&#1171дыны біртіндеп енгізген д&#1201рыс. Да&#1171ды &#1179алыптасу &#1199шін д&#1241ст&#1199р &#1179ажет. &#1178андай д&#1241ст&#1199р дейсіз &#1171ой? &#1178аза&#1179стан&#1171а &#1201лтты&#1179 киім фестивалі мен &#1201лтты&#1179 киімдерді&#1187 апталы&#1171ы жетіспейді», — дейді Фарида Мерхамит&#1179ызы.

Маманны&#1187 айтуынша, жылына бір к&#1199нді белгілеп, жыл сайын сол к&#1199ні &#1201лтты&#1179 киімдерді&#1187 фестивалін &#1257ткізіп, насихаттау б&#1201л м&#1241селеде о&#1187 н&#1241тижеге апарады.

«Мысалы, &#1178ытайда &#1179азір &#1201лтты&#1179 киім киетіндер к&#1257бейген ж&#1241не оларды ешкім м&#1241жб&#1199рлемеген. Ал Жапонияда жыл сайын &#1201лтты&#1179 киімдерді&#1187 апталы&#1171ы, Бразилияда карнавал &#1257теді ж&#1241не о&#1171ан б&#1199кіл &#1241лемнен туристер барып, к&#1257реді. Бізге де осындай д&#1241ст&#1199р &#1179ажет», — дейді ол.

&#1178о&#1171амды&#1179 санада бекітілген стандарт ресмилікті &#1179ажет етпейді

Тележ&#1199ргізуші, журналист, «Жанат Ба&#1179ыт» с&#1241н &#1199йіні&#1187 басшысы Жанат Ба&#1179ытты&#1187 айтуынша, &#1179ыз-келіншектерді&#1187 д&#1201рыс киінуі &#1199шін &#1179о&#1171амды&#1179 сананы мектеп пен БА&#1178-тан бастап реттеу &#1179ажет.

«&#1240йелдерді&#1187 киіміне &#1179атысты стандарттарды&#1187 бол&#1171аны жа&#1179сы, &#1179олдаймыз. Бізді&#1187 елде &#1201лтты&#1179 киім жылына екі к&#1199н — 22 ж&#1241не 23 наурызда &#1171ана киіледі. &#1178о&#1171амды&#1179 санада «&#1201лтты&#1179 киім — сахнаны&#1187 &#1171ана киімі» деген &#1201&#1171ым &#1179алыптас&#1179ан. Ал сол сана д&#1201рыс &#1179алыптасу &#1199шін мектептегі &#1201стаздарды&#1187, телеарнада&#1171ы ж&#1199ргізушілерді&#1187 &#1199лгі болып, д&#1201рыс киінгені ма&#1187ызды. Себебі мектептегі бала да, экранны&#1187 ар&#1171ы жа&#1171ында&#1171ы халы&#1179 та еліктегіш келеді», — дейді Жанат Ба&#1179ыт.

Жанат Ба&#1179ыт. © instagram/zhanat_bakyt

Айтуынша, &#1179азір &#1179аза&#1179станды&#1179тарды&#1187 да арасында &#1201лтты&#1179 на&#1179ышта&#1171ы киімдерді &#1179&#1201п к&#1257ретіндер к&#1257бейген.

«Со&#1187&#1171ы біраз жылдармен салыстыр&#1171анда жа&#1171дай о&#1187ал&#1171ан. Б&#1201рын&#1171ыдай жартылай жала&#1187аш киініп, кеуделерін, сандарын жар&#1179ыратып ж&#1199ретіндер сирек кездеседі. &#1240уежайларда да к&#1257пшілік &#1201лтты&#1179 киімді, тым болмаса &#1257рнегі бар б&#1201йымдарды та&#1171ып ж&#1199реді, к&#1257ріп, к&#1257зі&#1187 тояды. Стандарттарымыз болмаса да, &#1179ыз-келіншектерімізді&#1187 &#1199стіндегі киімні&#1187 бір б&#1201рышында &#1179аза&#1179ты&#1187 оюы т&#1201рса жа&#1179сы болар еді», — дейді ол.

Стандартты киім кез келгенге жараса бермейді

Осылайша, с&#1241н &#1241леміні&#1187 мамандары &#1179ыз-келіншектерді стандартпен киіндіріп, &#1179о&#1171амды т&#1241рбиелеуге ша&#1179ырды. Алайда, б&#1201л м&#1241селені&#1187 &#1179&#1201&#1179ы&#1179ты&#1179 ба&#1171дарына к&#1199м&#1241нмен &#1179ара&#1171ан маман да табылды.

&#1178аза&#1179стан &#1179ол&#1257нершілер ода&#1171ыны&#1187 т&#1257райымы, Д&#1199ниеж&#1199зілік &#1179ол&#1257нершілер ке&#1187есіні&#1187 Азия-Тыны&#1179 м&#1201хит &#1257&#1187ірі бойынша вице-президенті (WCC-APR) Айжан Бек&#1179&#1201лованы&#1187 айтуынша, &#1179ыз-келіншектерді&#1187 киім кию стандарттарын бекіту ми&#1171а &#1179онымсыз д&#1199ние. Себебі стандартты киім кез келгенге жараса бермейді.

«Мысалы, Т&#1199ркіменстанда мемлекеттік &#1179ызметкерлер бірдей киім киеді. &#1178алай ойлайсыз, б&#1241ріне бірдей жарасып, керемет болып т&#1201ра ма? &#1178ыз-келіншектерді&#1187 бірдей болып ж&#1199руі бізге &#1179ажет пе? &#1200лтты&#1179 киімні&#1187 &#1257зі біреуге жарасса, біреуге жараспайды. &#1240рине, &#1241йелдерді&#1187 д&#1201рыс киінуі &#1179ай елді&#1187 &#1179о&#1171амы &#1199шін де ма&#1187ызды. Біра&#1179, &#1201лтты&#1179 на&#1179ыш пен заманауи тренд д&#1201рыс трансформациялануы тиіс», — дейді Айжан Бек&#1179&#1201лова.

© instagram.com/aya_bapani

Маманны&#1187 айтуынша, &#1241йелдерді&#1187 д&#1201рыс киіну &#1199шін стандарттарды бекітіп, оны&#1187 ішінде &#1201лтты&#1179 на&#1179ышта&#1171ы д&#1199ниелерге басымды&#1179 беру &#1199шін осы саланы&#1187 хас шеберлері болуы тиіс, ал бізді&#1187 елде сауатты дизайнерлер к&#1257п деп айту &#1257те &#1179иын.

«Б&#1201л м&#1241селе т&#1199птеп келгенде дизайнерлерге келіп тіреледі. &#1178азіргі &#1179о&#1171ам еуропалы&#1179 дайын киім-кешектерді алып &#1199йренген &#1179о&#1171ам, о&#1171ан та&#1171ар айып та жо&#1179. Себебі, &#1257зімізде жо&#1179, сауатты, сапалы, д&#1201рыс жасал&#1171ан &#1179олжетімді д&#1199ние &#1179ашан да с&#1201раныс&#1179а ие болады. Ал бізде тіккен киіміне &#1179ош&#1179ар м&#1199йіз оюын жапсырып &#1179оятындар кездеседі. Ол оюды киімге басу&#1171а болмайды, соны білмейтін «мамандар» бар. Осыдан кейін &#1179алайша стандарт&#1179а балап &#1179ою&#1171а болады? Ал егер дизайнерлер д&#1201рыс ж&#1201мыс істеп жатса, &#1241&#1187гіме б&#1257лек», — дейді маман.

Яндекс.Метрика